Prof. Dr. Ilber Ortaylı’nın Hatası…

*

Ilber Ortaylı’nın [1] no’lu dipnotta bahsi geçen “Cumhuriyet’in ilk Yüzyılı” adlı kitabının ilgili sayfası…

***

Ilber Ortaylı “Cumhuriyet’in ilk Yüzyılı” adlı kitabında[1], CHP’nin Imam Hatip Okulları açtığını belirtiyor. Halbuki CHP, Imam Hatip Kursları açmıştır, Okulları değil. Bunlar çok farklı şeylerdir. Üstelik sadece 10 aylık bir kurstu. Dahası, kurslara devam etmek isteyenlere askerliğini yapmak ve orta okul mezunu olmak kaydı konmuştu. Burs da verilmiyordu. Bütün bu koyulan şartlar ile kurslara katılımın asgari düzeyde tutulması hedeflenmişti.

Nitekim Yozgat Milletvekili Ihsan Olgun; “Imam hatip yetiştirecek kurslar, ki bilmiyorum bu kurslara askerliğini yapmış olmak kaydı ile orta okul mezunları alınacağına nazaran buraya devam edeceklere burs gibi bir yardım yapılmadıkça talip bulunup bulunmıyacağını…”[2] sorguluyordu.

*

[2] no’lu dipnota dair… Yozgat Milletvekili Ihsan Olgun’un sözlerinin yer aldığı Meclis tutanağı… Aynı sayfada devrin Milli Eğitim Bakanı Tahsin Banguoğlu’nun da Imam Hatip “Kursu” dediği görülmektedir…

***

Yani göstermelik bir karardı bu. Zira çok partili sisteme geçilmiş ve “astığım astık kestiğim kestik” devri sona ermişti. Dolayısıyla halktan oy toplamak yani halka şirin gözükmek icab etmişti.

Imam Hatip Okulları ise Adnan Menderes döneminde açıldı.

Erzurum Milletvekili Fehmi Çobanoğlu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 25 Şubat 1951 günkü içtimaında Imam Hatip Okulları’nın açılması gerektiğini vurgulamış ve Milli Eğitim Bakanı’ndan izahat talep etmişti:

“Bundan başka biliyorsunuz ki, şehirlerimizde bugün ölülerimizi yıkayacak ve dini vazifeyi yapacak imamlarımız da hemen, hemen kalmamış gibidir. Minarede ezan okuyacak müezzinlerimiz de yok gibidir. Binaenaleyh, Imam ve Hatip mekteplerinin bir an evvel Millî Eğitim Bakanlığı tarafından açılmasını rica ediyorum. Bu hususta Sayın Bakan izahat verirlerse çok memnun kalırız.”[3]

*

[3] no’lu dipnota dair… Erzurum Milletvekili Fehmi Çobanoğlu’nun sözleri Meclis tutanağına böyle geçti…

***

Bunun üzerine kürsüye gelen Milli Eğitim Bakanı Tevfik Ileri Imam Hatip Okulları’nın açılacağı müjdesini şu ifadelerle vermiştir:

“Bir arkadaşımız Imam – hatip meselesine temas etti. Imam – hatip kurslarının mektep haline gelmesi için bir komisyon kurduk, şekil ve programını hazırlıyoruz, inşaallah bu mektepleri açacağız. (Şiddetli alkışlar, bravo sesleri)”[4]

*

[4] no’lu dipnotta bahsi geçen Meclis tutanağı…

***

Nihayet 17 Ekim 1951 tarihinde Müdürler Komisyonu Kararını tasdik eden Milli Eğitim Bakanı Tevfik Ileri, Imam Hatip Okulları’nın açılmasına giden vetireyi (süreci) böylece başlatmış oldu.[5]

*

[5] no’lu dipnotta sözü edilen Müdürler Komisyonu Kararı…

***

Insanlık halidir, belki dalgınlığına gelmiş olabilir diye düşündüm fakat Ilber Ortaylı bir evvelki sayfada da aynı ifadeyi kullanmış. Bununla da iktifa etmedim ve Ilber hocanın başka bir kitabına daha baktım. Orada da; “Imam Hatip okullarını“n CHP’liler tarafından başlatıldığını yazmış.[6] Bunların basit ve masum hatalar olmadığını bilmek lazım… Anladığımız kadarıyla Ilber Ortaylı bu mevzuyu derinlemesine araştırmamış. Ancak üzülerek söylemeliyim ki, Ortaylı’nın kitaplarında çok hatalar var. Belki yeri geldikçe temas ederiz…

.

**********

.

KAYNAKLAR:
.

[1] Ilber Ortaylı, Cumhuriyet’in Ilk Yüzyılı (1923-2023), 9. Baskı, Timaş Yayınları, Istanbul 2014, sayfa 150. Aynı hata 149’uncu sayfada da yapılmıştır.

[2] TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem 8, cild 14, Içtima 18, 13 Aralık 1948, sayfa 106.

[3] TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem 9, cild 5, Içtima 51, 25 Şubat 1951, sayfa 767.

[4] TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem 9, cild 5, Içtima 51, 25 Şubat 1951, sayfa 838.

[5] TC. Milli Eğitim Bakanlığı, 13.10.1951 tarih ve 601 sayılı Müdürler Komisyonu Kararı. 17 Ekim 1951 tarihinde Milli Eğitim Bakanı Tevfik Ileri tarafından tasdik edildi.

[6] Ilber Ortaylı, G.M.K. Atatürk, Kronik Yayınları, Istanbul 2018, sayfa 383.

.

**********

.

Kadir Çandarlıoğlu

.

Paylaşım Şartı:

Paylaşmak istediğiniz bir yazı, görsel vs. varsa, alakalı yazıya gidin ve yukarıdaki adres çubuğunda görülen linki kopyalayıp paylaşmak istediğiniz yere yapıştırın. Yani YALNIZCA LİNK PAYLAŞIMINA MÜSAADE EDİYORUZ. Ayrıca yazının sonunda “facebook” veya “twitter”ın sosyal medya paylaşım butonları var. O butonlara tıklayarak da paylaşılabilir. Başka türlüsüne hiçbir surette rızamız yoktur.

*